RELIKWIE EWANGELICZNE
„ÅšWIĘTE OKRYCIE”
Miejsce przechowywania: Argenteuil
Nie tylko niemiecki Trewir szczyci siÄ™ posiadaniem tuniki, która należeć miaÅ‚a do Naszego Pana. Podobne roszczenia ma również bazylika Å›w. Dionizego (fr. Saint-Denis) w Argenteuil na obrzeżach Paryża.
Relikwie Męki Pana Jezusa odkryć w Jerozolimie i stamtąd wywieźć miała św. Julia Flavia Helena (ok. 255, Drepanum - ok. 328, Nikomedia). Część trafiła do Rzymu. Inne gdzie indziej, np. do Tours.
Wiele z nich przechowywano w cesarstwie bizantyjskim, które parÄ™ stuleci później powstaÅ‚o na gruzach imperium rzymskiego. ByÅ‚a wÅ›ród nich jakaÅ› szata Jezusa. Åšw. Grzegorz z Tours (Å‚ac. Georgius Florentius) (538, Arverni – 594, Tours) zanotowaÅ‚ w swej „Chwale mÄ™czenników” (Å‚ac. „De gloria martyrum”): „Nie mogÄ™ zignorować informacji, którÄ… podzieliÅ‚o siÄ™ ze mnÄ… kilka osób, o tunice Niepokalanego Baranka. Mówiono mi mianowicie, że przechowywana jest ona w miejscowoÅ›ci Galathea, w bazylice ÅšwiÄ™tych ArchanioÅ‚ów. Galatea znajduje siÄ™ ok. 150 mil od Konstantynopola. W bazylice, w ukrytej krypcie, przechowywana jest drewniana skrzynia z okryciem…” (nie jest jasne, gdzie ta Galathea miaÅ‚a siÄ™ znajdować…)
W 800 r., gdy Karol Wielki (Å‚ac. Carolus Magnus, fr. Charlemagne) (742/747, Akwizgran – 814, Akwizgran) - miaÅ‚ być koronowany w Rzymie na cesarza przez papieża Leona III, owÄ… relikwiÄ™ podarowaÅ‚a wÅ‚adcy paÅ„stwa Franków cesarzowa bizantyjska, Irena z Aten (ok. 752, w Ateny – 803, Lesbos)…
Karol miaÅ‚ nastÄ™pnie ofiarować owo „ÅšwiÄ™te Okrycie” opactwu w Argenteuil, którego przeoryszÄ… tuż przed Å›mierciÄ… cesarza miaÅ‚a zostać jego najstarsza córka Teodrada (784 – po 844/853).
Tam przechowywana miaÅ‚a być przez kolejne stulecia. W IX i X w., czasach najazdów Wikingów, którzy docierali aż do Paryża, oraz znacznie poważniejszego zagrożenia najazdem normaÅ„skim (w 850 r. splÄ…drowali oni bazylikÄ™ i klasztor w Argenteuil), mnisi zamieszkujÄ…cy klasztor relikwiÄ™ Szaty Chrystusa ukryli. Uczynili to tak dobrze, że … wiedza o Niej zanikÅ‚a… Nie odnaleziono żadnych Å›ladów, żadnych dokumentów z owych lat, nawiÄ…zujÄ…cych do relikwii przechowywanej w Argenteuil.
Na poczÄ…tku XII w. rozpoczÄ™to prace nad rozbudowÄ… koÅ›cioÅ‚a klasztornego w Argenteuil. WiÄ…zaÅ‚o siÄ™ to z przybyciem, w 1129 r., mnichów benedyktyÅ„skich. I to oni w klasztorze NajÅ›wiÄ™tszej Maryi Panny odkryli zamurowanÄ… w Å›cianie – prawdopodobnie w IX w. - skrzyniÄ™ z relikwiÄ… „ÅšwiÄ™tego Okrycia”.
Najstarszy zachowany dokument mówiÄ…cy o skarbie przechowywanym w Argenteuil, tzw. „KsiÄ™ga Hugona” (Å‚ac. „Charta Hugonis”) pochodzi z 1156 r. Jej autorem jest abp Rouen, Hugon z Amiens (Å‚ac. Hugo Ambianensis) (zm. 1164), ale sygnowana jest także przez papieskiego legata. Hugon odnotowuje w niej, że od czasów starożytnych (Å‚ac. temporibus antiquis) w benedyktyÅ„skim koÅ›ciele w Argenteuil znajduje siÄ™ „ubranko DzieciÄ…tka Jezus” (Å‚ac. „Cappa pueri Jesu”).
Abp Hugon, wraz z zebranymi biskupami i opatami, w obecnoÅ›ci króla Francji, Ludwika VII MÅ‚odego (1120 – 1180, Paryż), miaÅ‚ otworzyć skrzyniÄ™, w której przechowywano relikwiÄ™, i jÄ… zbadać. W rezultacie ogÅ‚oszono, iż jest to relikwia „autentyczna”, a arcybiskup Hugon ogÅ‚osiÅ‚ możliwość uzyskania odpustu przez pielgrzymów nawiedzajÄ…cych Argenteuil i adorujÄ…cych relikwiÄ™ „ÅšwiÄ™tego Okrycia”.
Kroniki pochodzÄ…ce z nastÄ™pnych dwóch stuleci opowiadajÄ…c o wystawieniu relikwii z Argenteuil w 1156 r. nie mówiÄ… już o „ubranku DzieciÄ…tka Jezus” a o tunice Chrystusa (Å‚ac. tunica inconsutilis), o którÄ… rzymscy żoÅ‚nierze rzucali losy, by jej nie zniszczyć, po jej zdarciu z Pana w czasie Pasji. Ta zmiana daje siÄ™ wytÅ‚umaczyć poÅ‚Ä…czeniem dwóch tradycji – Ewangelicznego przekazu Pasji przez Å›w. Jana oraz legendy o ubranku DzieciÄ…tka Jezus, ponoć utkanym przez NajÅ›wiÄ™tszÄ… DziewicÄ™, które caÅ‚e życie nosić miaÅ‚ Jezus i które miaÅ‚o wraz z dojrzewaniem Pana powiÄ™kszać siÄ™. Chodzić miaÅ‚o o tÄ™ samÄ… szatÄ™…
Tunika z Argenteuil przez stulecia byÅ‚a celem dziesiÄ…tków, setek pielgrzymek, obiektem czci oddawanej przez tysiÄ…ce wiernych. DziesiÄ…tki wot Å›wiadczyÅ‚y o uzyskanych Å‚askach, zanotowano wiele uzdrowieÅ„ - zdarzyć siÄ™ to miaÅ‚o miÄ™dzy innymi w 1843 r., gdy kawaÅ‚ek przesÅ‚ano na uniwersytet we Fryburgu, gdzie przebywaÅ‚ ciężko poraniony podczas zabawy w piÅ‚kÄ™ mÅ‚ody czÅ‚owiek. Po dotkniÄ™ciu czÄ…stki Szaty odzykać miaÅ‚ zdrowie…
Szczególne nasilenie kultu datuje siÄ™ na wiek XVI i XVII. Przed „ÅšwiÄ™tym Odkryciem” modlili siÄ™ zwykli Å›miertelnicy; kÅ‚aniali królowie – Franciszek I Walezjusz (1494, Cognac – 1547, Rambouillet), Henryk III Walezy (1551, Fontainebleau – 1589, Saint-Cloud), Ludwik XIII (1601, Fontainebleau – 1643, Saint-Germain-en-Laye); prosiÅ‚y o Å‚aski potężne wÅ‚adczynie – Maria Medycejska (1575, Florencja – 1642, Kolonia) i Anna Austriaczka (1601, Valladolid – 1666, Paryż); klÄ™kali dostojnicy koÅ›cielni – kard. Armand Jan (fr. Armand-Jean) du Plessis de Richelieu (1585, Paryż – 1642, Paryż) i kard. Piotr (fr. Pierre) de Bérulle (1575, Cérilly – 1629, Paryż). W 1613 papież PaweÅ‚ V udzieliÅ‚ odpustów pielgrzymom odwiedzajÄ…cym Argenteuil, co później, w 1653 r. potwierdziÅ‚ Innocenty X.
Ale jak wytÅ‚umaczyć istnienie dwóch relikwii szaty Chrystusa: tej z Trewiru i tej z Argenteiul?
W Argenteuil przyjmuje siÄ™, że to relikwia przechowywana w zÅ‚otym relikwiarzu w miejscowej bazylice jest owÄ… tunikÄ… „caÅ‚Ä… tkanÄ…”, którÄ… Jezus miaÅ‚ na sobie podczas Swej mÄ™ki. Oznaczać to musi, że przechowywana w Trewirze tunika nie jest owÄ… „tunica inconsutilis”, a raczej innÄ… częściÄ… ubioru – jakÄ…Å› zewnÄ™trznÄ… szatÄ… – Jezusa. Dowodem ma być chociażby brak na niej Å›ladów krwi…
Zwolennicy relikwii w Trewirze natomiast twierdzÄ… oczywiÅ›cie odwrotnie, a mianowicie iż ubranie z Argenteuil, utkane z delikatnej weÅ‚ny, o brÄ…zowo-czerwonej barwie, nie jest tunikÄ… a pÅ‚aszczem, „ubrankiem DzieciÄ…tka Jezus”.
Argument na razie pozostaje nierozstrzygniÄ™tym, tym bardziej, iż szata z Argenteuil nie przetrwaÅ‚a szaleÅ„stw historii w caÅ‚oÅ›ci…
UdaÅ‚o siÄ™ JÄ… ochronić w trakcie starć z herezjÄ… protestanckÄ…: w 1544 r. król Franciszek I Walezjusz uchroniÅ‚ JÄ… przed atakiem kalwinistów; w 1567 r. tunika uniknęła zniszczenia mimo spalenia koÅ›cioÅ‚a w Argenteuil przez Hugenotów. Ale jeszcze cięższe czasy nastÄ…piÅ‚y wraz z nadejÅ›ciem szaleÅ„stw rewolucji francuskiej.
Już w latach 1789 r. i 1791 r. – obserwujÄ…c Å›wiÄ™tokradcze akty bezczeszczenia wielu relikwii w Paryżu i innych miastach – zdecydowano siÄ™ na przekazanie czterech kawaÅ‚ków materiaÅ‚u relikwii bazylice Naszej Pani Wspomożycielki (fr. Notre-Dame de Bonne Garde) w Longpont-sur-Orge (departament Essone).
W 1791 r. postanowiono także, w obawie przed profanacjÄ… konwentu benedyktyÅ„skiego – co zresztÄ… miaÅ‚o miejsce, bowiem klasztor zlikwidowano - relikwiÄ™ ukryć. Najpierw schowano JÄ… w miejscowym koÅ›ciele parafialnym. Ale dwa lata później ówczesny proboszcz, o. Ozette, uznajÄ…c ukrycie za maÅ‚o bezpieczne, zdecydowaÅ‚ siÄ™ pociąć SzatÄ™ na części. Dwa najwiÄ™ksze zakopaÅ‚ w ogrodzie plebanii, resztÄ™ rozdzielajÄ…c miÄ™dzy zaufanych parafian – wszystko po to, by po relikwii pozostaÅ‚ choćby i kawaÅ‚ek.
W nastÄ™pstwie o. Ozette zostaÅ‚ aresztowany. PrzecierpiaÅ‚ w wiÄ™zieniu dwa lata…
NajwiÄ™ksze zagrożenie minęło w 1795 r., gdy po dojÅ›ciu do wÅ‚adzy Napoleona, dwadzieÅ›cia takich kawaÅ‚ków (oba zakopane, dwa mniejsze i 16 malutkich) udaÅ‚o siÄ™ odnaleźć, i zrekonstruować – choć z wieloma ubytkami – relikwiÄ™ Szaty.
Ale katolicy odzyskali relikwiÄ™ dopiero w 1804 r.…
W 1865 r. szczÄ…tki relikwii przeniesiono do nowego koÅ›cioÅ‚a, bazyliki Å›w. Denisa w Argenteuil. Wystawiano Je na widok publiczny miÄ™dzy innymi w latach 1894, 1900, 1934 i 1984, gdy relikwiÄ™ widziaÅ‚y tysiÄ…ce pielgrzymów.
W roku 1983 relikwiÄ™ skradziono. Na szczęście rok później zÅ‚odzieje JÄ… zwrócili…
Naukowe badania „ÅšwiÄ™tego Okrycia” przeprowadzano na przeÅ‚omie XIX i XX w. (lata 1892, 1893 i 1931). WykazaÅ‚y one istnienie krwi na okryciu, wykonanym z delikatnej weÅ‚ny, typu koptyjskiego.
NastÄ™pne badania przeprowadzono w 2004 r. DrobnÄ… czÄ…stkÄ™ Szaty poddano testowi opartemu o rozkÅ‚ad radioaktywnego wÄ™gla C14 – podobnemu do kontrowersyjnych badaÅ„ caÅ‚unu z Turynu! Instytut, który go przeprowadziÅ‚, okreÅ›liÅ‚ - z prawdopodobieÅ„stwem 95.4% - pochodzenie materiaÅ‚u na wiek VI-VII w. OczywiÅ›cie w prasie pojawiÅ‚y siÄ™ tytuÅ‚y: „Koniec mitu Argenteuil”, etc.
Ale już w 2005 r. na sympozjum naukowym oznajmiono, że „badania materiaÅ‚u z 2004 r. za pomocÄ… analizy rozkÅ‚adu wÄ™gla radioaktywnego C14 uznać należy jednoznacznie za niewiarygodne”. Jednym z argumentów byÅ‚ fakt, iż inne badanie wÄ™glem C14, przeprowadzone w tym samym mniej wiecej czasie, wykonane z zachowaniem tych samych warunków, co w trakcie pierwszego, ale przez inny instytut, daÅ‚o wyniki zupeÅ‚nie inne, a okresy wskazane jako czas pochodzenia nawet siÄ™ nie pokrywaÅ‚y!
Ujawniono także, że na tunice znajdujÄ… siÄ™ Å›lady krwi - gÅ‚ównie na tylnej Jej części – plecach oraz ramionach, wskazujÄ…c, iż mogÅ‚y powstać podczas biczowania i niesienia ciężkiego przedmiotu… I jest to krew grupy AB, najrzadziej wystÄ™pujÄ…cej - tÄ™ grupÄ™ krwi na Å›wiecie ma 1-10% osób (3-5% wÅ›ród mężczyzn), w zależnoÅ›ci od miejsca zamieszkania: e.g. 3% we Francji i Afryce; 10% w Japonii; 15% Å»ydów. Takiej samej grupy, jak Å›lady krwi na caÅ‚unie w Turynie i chuÅ›cie z Oviedo!
Nie udaÅ‚o siÄ™ wprawdzie wyodrÄ™bnić z owych Å›ladów krwi materiaÅ‚u DNA, ale udaÅ‚o siÄ™ to z paru komórek skóry, wÅ‚osów, biaÅ‚ych ciaÅ‚ek znalezionych na materiale. I te wskazujÄ…, że pochodzÄ… one od tego samego mężczyzny, pochodzenia semickiego, ale nie arabskiego.
Badania nasionek znalezionych na relikwii wskazujÄ…, że materiaÅ‚, z którego je pobrano, musiaÅ‚ przez jakiÅ› czas być przechowywany w Palestynie…
powrót